Nie tak dawno Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok, w myśl którego klienci banków mają prawo domagać się zwrotu części kosztów kredytu (ubezpieczenia, zapłaconej prowizji). Zwrot prowizji bankowej TSUE (Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w skrócie TSUE) uznaje za zgodny z dyrektywami nawet w przypadku, gdy została ona uiszczona w całości na początku kredytu czy pożyczki.
W takim wypadku procentowo oblicza się wysokość zwrotu. Banki do tej pory zgadzały się co to tego, że klienci po przedterminowej spłacie kredytu nie muszą w kolejnych miesiącach opłacać kosztów kredytu, jednak co do zwrot prowizji bankowej nie jest to już takie oczywiste. Wśród konsumentów także panuje mylne przekonanie, że to, co zostało wpłacone już nie może wrócić. To nie prawda – przekonują eksperci, a wśród nich Rzecznik Finansowy, Rzecznik Praw Obywatelskich, a także pracownicy Urzędu Ochrony Praw Klienta i Konsumenta.
Jak odzyskać prowizję od banku?
Podstawową kwestią do rozwikłania jest samo wyjaśnienie pojęcia. A zatem co to jest prowizja bankowa? Jest to opłata, którą wnosi kredytobiorca za możliwość skorzystania z tego produktu, jakim jest kredyt (Wikipedia definiuje prowizję jako „Prowizja – forma wynagrodzenia podmiotu z tytułu dokonanej czynności prawnej.”). Może zostać wyrażona procentowo i być doliczana do spłacanych rat, a niektóre banki decydują się na pobranie całej kwoty z góry, zaraz po podpisaniu umowy. Różne banki ustalają tę kwotę na różnych poziomach, a z czego nie wszyscy zdają sobie sprawę, znacznie obniżona. Negocjacje z bankiem polegają zazwyczaj na równoczesnej umowie na korzystanie z innych usług bankowych, np. na założenie konta osobistego lub uzyskanie karty kredytowej. Przy regularnym korzystaniu z pozostałych usług bankowych, klienci rzeczywiście mogą odczuć obniżenie kosztów. Ich wysokość czasem różni się też w zależności od wysokości udzielonego kredytu.
Czy jest to kwota możliwa do odzyskania?
Najkrótsza odpowiedź brzmi: tak. Jednak nie wszyscy i to wymaga kolejnych objaśnień. Poniżej przedstawione zostały podstawowe czynniki decydujące o możliwości ubiegania się o odzyskiwanie prowizji bankowych:
- Jest to kredyt konsumencki (o zwrot prowizji nie mogą ubiegać się jednoosobowe działalności gospodarcze i firmy).
- Jego kwota nie przekracza 255 550 złotych (wyjątek stanowi kredyt w całości przeznaczony na remont domu lub mieszkania, wówczas kwota może być wyższa).
- Kredyt został zawarty po 18 grudnia 2011 roku.
- Kredyt został całkowicie spłacony przez terminem wyznaczonym w umowie.
Jeżeli wszystkie powyższe punkty zostały spełnione, należy złożyć pismo do banku o zwrot prowizji oraz poczekać na jego rozpatrzenie. Warto w uzasadnieniu powołać się na wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE.
Wykazanie się podstawową znajomością praw konsumenckich, w sposób zdecydowany może wpłynąć na ostateczną decyzję banku. Odpowiedź, co oczywiste, może być różna, w zależności od polityki banku. Niektóre placówki rozwiązują tego typu sprawy za pomocą ugody, na warunkach, na które zgodzą się obydwie strony, inne chcą zniechęcić klienta do dochodzenia swoich praw i wkraczają na drogę sądową. Czasem zdarza się, że kredytobiorca nie chce kontynuować tej drogi ze względu na jej uciążliwość, a to oznacza, że bank wygrywa sprawę walkowerem.
W sytuacji, gdy bank pozytywnie rozpatrzy wniosek o zwrot prowizji, pieniądze zostaną bezpośrednio przelane na konto.
Jeśli jednak po tym, gdy wniosek o zwrot prowizji bankowej zostanie rozpatrzony negatywnie, można zwrócić się do Rzecznika Finansowego, który ma w obowiązku pomóc kredytobiorcom. Wśród załączników należy dołączyć kserokopię uzasadnienia banku, by jak najlepiej zobrazować swoją sytuację. W niektórych przypadkach, może się okazać, że rzeczywiście zwrot opłat bankowych danemu konsumentowi nie przysługuje, bądź przysługuje, ale w niższej kwocie. Wszystkie sprawy rzecznik rozpatruje indywidualnie na podstawie przesłanych dokumentów.
Przykład zwrotu prowizji bankowej
W związku z wyrokiem TSUE każdy, kto wcześniej spłacić kredyt ma możliwość ubiega się o zwrot kosztów, w tym zwrot kosztów prowizji. Przykładowo:
Ktoś zaciągnął kredyt w 2012 roku i miał spłacić go do 2019 roku. Gdybyśmy hipotetycznie założyli, że kredyt został spłacony do 2015 roku, to tej osobie należy się zwrot prowizji, ubezpieczenia i innych kosztów od 2015 roku do 2019 roku. Banki najczęściej nie przeliczały ponownie tych kosztów (były wyliczoone z góry za cały okres) i pobierały zbyt duże kwoty od klientów.
W zależności od wielkości kredytu i czasu wcześniejszej spłaty można liczyć na zwrot prowizji i kosztów wynoszący od kilku do kilkunastu tysięcy. Niektóre strony podają, że średni zwrot prowizji bankowej wynosi około 4 600 złotych dla jednego klienta.
Wniosek o zwrot prowizji bankowej – dokumenty i wzory pism
Do sporządzenia poprawnego wniosku należy zebrać odpowiednie załączniki oraz wiedzieć, jak takie pismo powinno wyglądać oraz jakie uzasadnienie należy w nim uwzględnić. Nieco szerszej odpowiedzi udzielimy w kilku poniższych punktach poniżej, wraz ze wskazówkami, co zrobić w najczęściej powtarzających się wśród klientów sprawach.
1. Wniosek.
Pismo w sprawie zwrotu prowizji powinno być jasne i nieokraszone zbędnymi informacjami. Nie ma potrzeby powoływania się na sytuację rodzinną, bądź opowiadania, na co kredyt został przeznaczony oraz dlaczego bank powinien w tym przypadku dokonać zwrotu. W tym przypadku jest to kwestia prawna i należy jak najkrócej podać o co się wnosi. Sporządzając wniosek w tej sprawie, należy również zaznaczyć, co dokładnie podlega zwrotowi, zgodnie z obowiązującym w Polsce i całej Unii Europejskiej prawem. W przypadku braku takiej informacji, banki wykorzystają ten fakt i prawdopodobnie nie zwrócą konsumentowi kwoty rzeczywiście mu przysługującej. Koszty kredytowe to nie tylko prowizja, ale także inne okołokredytowe opłaty, w tym ubezpieczenie, opłaty przygotowawcze, administracyjne, a nawet część odsetek.
Co należy zawrzeć we wniosku o zwrot prowizji bankowej:
- dane osobowe ubiegającego się o zwrot prowizji
- dane banku, do którego kierowany jest wniosek o zwrot prowizji i kosztów
- podstawę na jakiej można oprzeć wniosek. Mówiąc inaczej, numer dokumentu kredytu, którego dotyczy wniosek o zwrot prowizji
- forma w jakiej bank ma zwrócić nadpłaconą kwotę – w przypadku wybrania przelewu, konieczne jest podanie numeru konta
- termin, jaki ma bank na przelanie pieniędzy na konto
2. Załączniki do pisma.
To prawdopodobnie najważniejsza część wniosku, gdy chodzi o zwrot prowizji bankowej przy wcześniejszej spłacie kredytu. Konieczna będzie kopia umowy kredytowej, a także potwierdzenie, że kredyt został w całości spłacony bądź też nastąpiła jego konsolidacja. W przypadku braku posiadania wskazanych dokumentów, szczególnie umowy kredytowej, są sposoby na to, by zmusić bank do ich udostępnienia.
3. Uzasadnienie.
Najprostsze będzie umotywowanie wniosku na podstawie wyroku TSUE, popartego przez załączone kopie dokumentów. Nie trzeba być prawnikiem, by móc powołać się na przepisy zawarte w kodeksie cywilnym. Są dwa artykuły, z których korzystamy przy pisaniu wniosku. Są to:
- Art. 22., wyjaśniający pojęcie konsumenta.
- Art. 49. ustawy o kredycie konsumenckim. Znajdzie się tu wskazanie na zwrot prowizji za kredyt, określony w wymiarze procentowym. Procent jest zależny od tego, w jakim czasie przed zakończeniem obowiązywania umowy, kredyt został w całości spłacony.
Wsparcie firm zewnętrznych
W przypadku, gdy chodzi o zwrot prowizji bankowej opinie prawników mogą się okazać niezbędne. Na rynku dostępnych jest wiele firm, które zajmują się tylko tym i pomagają w walce o należne pieniądze. Niektóre z nich oferują odkupienie roszczeń. Oznacza to, że pieniądze otrzymamy nawet w ciągu kilku dni, ale mniej niż ubiegając się o nie w inny sposób. Firma taka bierze na siebie walkę administracyjną, a kredytobiorcy oferuje kwotę, którą uznaje się za możliwą do osiągnięcia. W przypadku zwyczajnego dochodzenia roszczeń, należy wziąć pod uwagę czas rozstrzygania spraw przez sądy. Warto sprawdzić kalkulator zwrotu prowizji firmy Help Hero, który dostępny jest pod adresem: https://helphero.pl/kalkulator-zwrotu-prowizji/
Najczęściej pojawiające się pytania o zwrot prowizji bankowej
Czy zwrot prowizji i kosztów kredytu dotyczy tylko kredytów konsumenckich/gotówkowych, czy także hipotek?
Zwrot prowizji dotyczy także kredytów hipotecznych, jednak trzeba dokładnie sprawdzić w swoim banku, czy dany kredyt kwalifikuje się do zwrotu.
Należy skontaktować się z bankiem lub z firmą specjalizującą się w zwrotach prowizji, gdyż w Polskim prawie zmieniały się definicje kredytów, kredytów konsumenckich i teoretycznie podobne kredyty mogą zostać diametralnie różnie potraktowane przez bank.
Kiedy można zgłosić zwrot prowizji do banku?
Prośbę o zwrot prowizji bankowej można zgłosić maksymalnie do 6 lat od daty spłacenia kredytu, co wynika z kodeksu cywilnego.
W jakim terminie można otrzymać zwrot prowizji?
W informacji o firm specjalizujących się w zwrotach oraz z informacji ze stron i for internetowych wynika, że maksymalny czas oczekiwania na zwrot prowizji wynosi około miesiąca.
Na jakie problemy można natrafić przy zwrocie prowizji?
Przy składaniu wniosku o zwrot prowizji można natrafić na pewien opór instytucji finansowej. W takim przypadku warto rozważyć przekazanie sprawy zwrotu prowizji do wyspecjalizowanej firmy.
Kredyt został wcześniej spłacony, jednak bank sam nie zwrócił prowizji, co robić? Zgłaszać się do Rzecznika Finansowego?
Jeżeli bank sam nie uregulował należności nadmiernie pobranej od klienta jeszcze o niczym nie świadczy. Bank nie ma obowiązku samodzielnie zwracania pobranej prowizji i zazwyczaj robi to tylko na wniosek klienta. Dodatkowo jest za wcześnie, żeby szukać pomocy u Rzecznika Finansowego.